Konserwanty BHT i BHA są powszechnie stosowane w kosmetykach, ale wzbudzają wiele kontrowersji. Czy faktycznie są szkodliwe i należy ich unikać? Przyjrzyjmy się bliżej tym składnikom i sprawdźmy, co mówi na ich temat nauka.
Spis treści
Czym są BHT i BHA?
BHT (butylohydroksytoluen) i BHA (butylohydroksyanizol) to syntetyczne związki organiczne używane jako konserwanty i przeciwutleniacze w kosmetykach oraz żywności. Ich głównym zadaniem jest przedłużanie trwałości produktów poprzez hamowanie procesów utleniania i rozwoju drobnoustrojów.
Właściwości BHT i BHA:
- Przedłużają okres przydatności produktów
- Chronią przed zmianą barwy i konsystencji
- Zapobiegają jełczeniu tłuszczów
- Maskują nieprzyjemne zapachy
- Wykazują działanie przeciwutleniające
BHT i BHA znajdziemy w wielu kosmetykach, takich jak:
- Kremy do twarzy
- Balsamy do ciała
- Kosmetyki do makijażu
- Płyny i żele do kąpieli
- Produkty do pielęgnacji włosów
Szacuje się, że aż 99% kremów do twarzy zawiera jeden z tych składników lub oba naraz.
Funkcje BHT i BHA w kosmetykach
Główne zadania tych konserwantów w produktach kosmetycznych to:
- Ochrona antyoksydacyjna – zapobieganie utlenianiu się składników, zwłaszcza tłuszczów
- Konserwacja – hamowanie rozwoju bakterii, grzybów i innych mikroorganizmów
- Przedłużanie trwałości produktu
- Zachowanie skuteczności i właściwości kosmetyku przez dłuższy czas
- Stabilizacja zapachu i koloru
Co ciekawe, niektóre badania wskazują na dodatkowe korzyści pielęgnacyjne BHT:
- Może zapewniać ochronę przeciwsłoneczną
- Może przeciwdziałać nowotworom skóry, utrudniając fotokancerogenezę naskórka
Czy BHT i BHA są bezpieczne?
Wokół tych składników narosło wiele kontrowersji dotyczących ich potencjalnej szkodliwości dla zdrowia. Co mówią na ten temat badania naukowe?
Bezpieczeństwo BHT:
- Panel ekspertów Cosmetic Ingredient Review (CIR) uznał BHT za bezpieczny w kosmetykach
- Komitet SCCS określił maksymalne bezpieczne stężenia BHT:
- 0,001% w płynach do płukania ust
- 0,1% w pastach do zębów
- 0,8% w innych produktach
- Niskie stężenia są bezpieczne i pełnią funkcje ochronne dla skóry
- Wyższe stężenia mogą powodować reakcje alergiczne u osób wrażliwych
- Nie ma dowodów na rakotwórczość BHT u ludzi
- BHT przenikający przez skórę jest metabolizowany i wydalany z moczem
Kontrowersje wokół BHA:
- Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) klasyfikuje BHA jako „potencjalnie rakotwórczy dla zwierząt”
- Brak jednoznacznych dowodów na rakotwórczość u ludzi
- Niektóre organizacje uważają dowody za wystarczające, by uznać BHA za potencjalnie rakotwórczy dla ludzi
- Istnieją obawy o możliwe działanie zaburzające gospodarkę hormonalną
Czy unikać BHT i BHA w kosmetykach?
Ocena bezpieczeństwa tych składników nie jest jednoznaczna. Z jednej strony są bardzo skuteczne i dopuszczone do stosowania w niskich stężeniach. Z drugiej – istnieją obawy o ich długofalowy wpływ na zdrowie.
Warto pamiętać, że:
- BHT i BHA są powszechnie stosowane w niskich, uznawanych za bezpieczne stężeniach
- Ich toksyczność i rakotwórczość dla ludzi nie została jednoznacznie potwierdzona
- Mogą wywoływać reakcje alergiczne u osób wrażliwych
- Istnieją naturalne alternatywy dla tych syntetycznych konserwantów
Ostateczna decyzja należy do konsumenta. Jeśli chcesz unikać tych składników, starannie czytaj składy kosmetyków i wybieraj produkty naturalne lub z alternatywnymi konserwantami.
Podsumowanie
BHT i BHA to skuteczne konserwanty powszechnie stosowane w kosmetykach. Choć uznawane są za bezpieczne w niskich stężeniach, wciąż istnieją kontrowersje dotyczące ich potencjalnego wpływu na zdrowie. Świadomy wybór produktów i uważne czytanie składów pozwoli podjąć najlepszą decyzję dla własnej pielęgnacji.
